Öğretim Materyalleri Tasarlama ve Geliştirme Yarışmasına Nasıl Hazırlanmalıyım?

Milli Eğitim Bakanlığı 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi doğrultusunda ders içeriklerinin dijitalleşmesi ile ilgili pozitif adımlar atılmıştır. Bu kapsamda şehirlerin il milli eğitim müdürlükleri “Ulusal Öğretmenler Arası Yenilikçi Öğretim Materyalleri Tasarım Yarışması” adı altında yarışmalar başlatmıştır.

Dijital Eğitim Materyali Nedir?

Klasik konu anlatımı öğretmenler için en kolay öğrenim  şekli  gibi görülse de; yapılan çalışmalar öğrencilerin en az bu yolla öğrenebildiğini tespit etmiştir. Bu sebeple eğitim sürecinde kazandırılmak istenen kazanımların daha etkili, etkileşimli, birden fazla duyu organına hitap etmesi önem arz etmiştir.

Bilgisayar ortamında ders kazanımlarının daha etkili sunulması için hazırlanan tüm içerikler birer Dijital Eğitim Materyalidir.

Ses, animasyon, video, resim, fotoğraf, harita, grafik, tablo, simülasyon vs. tüm bunlar birer Dijital Materyal aracıdır. Eğitime uyarlandığında ise Dijital Eğitim Materyali olarak adlandırılmaktadır.

Dijital Materyal Değerlendirme Ölçütleri Nelerdir?

Dijital bir eğitim içeriğinde olması gereken ölçütlerin belli standartlarda olması gerekmektedir. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü | Ulusal Öğretim Materyalleri Tasarlama ve Geliştirme Yarışması (İstmem Materyal) için hazırlanan DİJİTAL MATERYAL DEĞELENDİRME ÖLÇÜTLERİ ÇİZELGESİ bu doğrultuda hazırlanmış standart bir  çizelge diyebiliriz.

Dijital Materyal Değerlendirme Ölçütleri Çizelgesini dikkate alarak çalışmamı gönderdim ancak seçilmedim sebebi ne olabilir?

Eğer çalışmalarınızın çizelgedeki tüm şartları sağladığını düşünüyorsanız seçilmemenizin iki farklı sebebi olabilir.

Birincisi sizin çalışmalarınız gibi bir çok içerik tam puan almıştır ve değerlendiricinin takdiri ile elenmişsinizdir.

İkincisi ise değerlendiricilerin alanında uzmanı olmamasından, kendi ölçütlerini yanlış yorumlamasından dolayı elenmiş olabilirsiniz.

Değerlendiricilerin alanında uzman olmaması ne demek?

Bu durumu  İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü | Ulusal Öğretim Materyalleri Tasarlama ve Geliştirme Yarışması için hazırlanan bir instagram sayfasında yayınladıkları bir duyuru metniyle yola çıkacak olursak:

Alanında uzman 52 değerlendiricinin görev alması(!)

Mantık olarak yaklaşıldığında alanında uzman 52 değerlendirici olabilir. Ancak lise kategorisinde uzman olan bir kişi ilkokul kategorisindeki bir çalışmaya puan verirse kendi alanının dışında bir değerlendirme yapacaktır. Türkiye’de alanında uzman 52 Dijital Materyal Uzmanı bulamazlar. Böyle bir şey olsaydı piyasada Dijital Materyal İçerik sıkıntısı olmazdı. Sadece bu 52 kişi dijital içerik üretse bu alanda Milletçe eğitim alanında çok iyi işler çıkarabilirdik, büyük bir açığı kapatmış olurduk.

O zaman kim bu 52 kişi?

Büyük ihtimalle bu 52 kişi tüm kategorileri değerlendirmiştir. Normal materyal tasarımı değerlendirenler Dijital Tasarım kategorisindeki materyalleri de incelemişlerdir. Bu da Dijital Materyal kategorisinde içerik gönderenler için haksız sonuçlar doğurtabilecek bir durum.

Dijital Materyal Kategorisinde uzman olmayan bir kişi ölçütlere uyarak bu işi yapıyorsa nasıl hata yapmış olabilir?

1.Dijital Materyal Değerlenedirme Ölçütleri Çizelgesi 1. maddesindeki Hedef kitlenin düzeyine uygunluğu hususunda tüm değerlendiricilerin yorumları farklı olacaktır. Eğer bu çalışma ilkokul düzeyinde ise  lise düzeyinde  bir değerlendiricinin değerlendirmemesi gerekiyor.

2.Dijital Materyal Değerlenedirme Ölçütleri Çizelgesi 2. maddesindeki Öğretim Programlarındaki ilgili
kazanımlara uygunluğu ile ilgili durum ile 4. maddedeki Alanının kuram ve bilgilerine göre
doğruluğu ve güncelliği  de aynı şekilde değerlendirilebilir. 52 değerlendiricinin tamamı 5. sınıflar için hazırlanmış bir ünitenin kazanımları ile ilgili  doğru bir karar veremezler.

3.Dijital Materyal Değerlendirme Ölçütleri Çizelgesi 5. maddesindeki Görsel tasarım ilkelerine uygun
tasarlanması/geliştirilmesi 6. maddesindeki Teknik sağlamlık ve dayanıklılık/Taşınabilirliği ile 10. maddedeki Sürdürebilirlik (üretilen materyalin kullanımının sürdürebilirliğinin sağlanması) gibi teknik bilgi ve ayrı bir uzmanlık gerektiren konularda muhakkak bir Dijital Eğitim İçeriği uzmanına ihtiyaç  vardır. Diğer alandaki değerlendiricilerin bu konuda değerlendirme yapmaları hak kaybına sebebi olacaktır.

Örneğin sadece cep telefonu veya sadece VR gözlük ile yapılan bir çalışmanın eğitim ortamında kullanılması çok zordur. Taşınabilirlik açısından problemli bir durumdur. Aynı durum diğer 3B çalışmalar için de geçerlidir. Taşınabilirlikten kasıt sadece flash disk ise zaten tüm dijital materyaller taşınabilir. Bu durumda böyle bir maddeye ihtiyaç olmaz.

Ayrıca yapılan çalışmalarda kullanılan görsellerin hangi platformdan alındığı, kullanıcının bunun üzerine neler kattığı da çok önemli. Ne kadar sürdürebilir olduğu, çalışmada rasgelelik değerlerin olup olmadığı (aynı çalışmayı farklı bir kullanıcı açtığında yapılacak görevlerin sıralaması aynı olmaması gerekir) gibi durumlara da dikkat edilmesi gerekmektedir.

Bu sebeplerden dolayı Dijital Materyal İçerikleri değerlendiren uzmanların tamamen farklı bir ekipten oluşması gerekmektedir.

Dijital Materyal alanında uzman olmayan biri ölçütlere uygun bir çalışmaya nasıl düşük puan vermiş olabilir?

Yukarıda yazılanlara ek olarak:

1. Senaryo: Göndermiş olduğunuz formda 3 resim hakkı vardır ancak sizin yapmış olduğunuz dijital içerik 3 resimle anlatılacak bir durum değilse yaptığınız çalışmaya erişilmesi için dışarıya bir link verirsiniz. Ancak öyle değerlendiriciler çıkar ki vermiş olduğunuz linki browser yerine google arama kutucuğuna yapıştırırlar. Çalışmayı göremeyince de 3 resim üzerinden değerlendirmeye kalkarlar.

2.Senaryo: Ülkemizde yıllarca süregelen handikaplardan bir tanesi de işin kolayına kaçmaktır. Yaptığınız çalışma mükemmel olsa da sadece çalışmanın başlığına ve bir kaç görsele bakıp ölçüte takılmadan puan verebilecek insanlar da vardır.

Sıradan bir çalışma ile nasıl dereceye girebilirim?

Eğer yarışmayı düzenleyenler işlerini ciddiye almıyorlarsa, ya da ciddiye aldıkları halde zaman kısıtlı olduğu için istedikleri verimi sağlayamıyorsa ya da  organizasyon için oluşturulan ekip sayı olarak yetersizse herhangi bir çalışma ile dereceye girebilirsiniz. Bir organizasyonda bunlardan biri eksikse bir sorun vardır demektir.

Organizasyonun sağlam olup olmadığını bir mail atarak test edin!

Eğer hızlı bir dönüş alıyorsanız sizin sorun ve problemlerinizle ilgilenecek bir muhattabınız var demektir.

Bu mail örneğinde görüldüğü gibi sizin gönderdiğinizle tamamen alakasız bir cevap alabilirsiniz. Gönderilen mailin hiçbir yerinde videodan bahsedilmiyor. HTML5 nedir? APK nedir? EXE nedir? diye sorgulandı mı, 52 değerlendiriciden herhangi birine soruldu mu bilmiyorsun. 28 Mart’ta  gönderilen mailin 7 Nisan’da cevaplanması da ayrıca baska bir ihmalkarlık. Verilen cevapta Türkçe imla kurallarına uygun cümlelerin olmaması da cep telefonundan verilen bir cevap olduğunu, ekibin yetersiz olduğu, zamanın dar olduğunu göstermektedir.

Farklı uzmanlık alanlarında değerlendiricilere hitap edin!

Çalışma hedef kazanımın biraz köşesinden geçsin yeterli. Her uzmanlık alanına hitap eden türden çalışmalar yapın. Örneğin bir Türkiye haritası oyunu. Ya da iskelet sistemini gösterin vs. Görseller çarpıcı olsun. Puan sistemi, süre gibi oyun elementleriyle uğraşmanıza gerek yok.  Zor bir kazanımı öğrenmeyi kolaylaştıracak bir çalışma yaparsınız ancak farklı uzmanlık alanındaki birine hitap etmediği için sadece görsel ve animasyonlara sizleri değerlendirebilirler. Böyle bir çalışma ile dereceye girme şansınız yüksektir.

Çalışmalarınızın videosunu gönderin!

Değerlendiriciler mükemmel bir oyun yapsanız bile test edecek zaman bulamayabilirler. İlk çalışmaları özenle inceleseler de sonraki çalışmalar belli bir sonra seriye takılacak ve bazı detaylar önemsenmeyecektir. Bu nedenle kısa ve öz bir video gönderin, çarpıcı güzel yerleri vurgulayın yeterli.

Bu yazımız  bu alanda organizasyon yapacak tüm kurum ve kuruluşlar için umarım ilham kaynağı olur.

Hep daha iyisi için kendimizi, arkadaşlarımızı, dostlarımızı, çalıştığımız kurumu gerektiğinde eleştirmekten vazgeçmeyeceğiz.

Bir problem ne kadar ufak olsa da etkisi çok büyük olabilir. Dünyanın en lezzetli çorbasına düşen bir küçük yavru sinek gibi. Çorbanın tadınının da tuzununun da bir önemi olmaz…